ધોરણ 11| note 3| વનસ્પતિ સૃષ્ટિ |ક્લોરોફાયસી લીલ | NCERT short note| Best biology short note

ધોરણ 11
વનસ્પતિ સૃષ્ટિ

Note 3

વનસ્પતિ સૃષ્ટિ|ક્લોરોફાયસી લીલ| NCERT short note| Best biology short note | ધોરણ 11

લીલના મુખ્પ્ર ત્રણ વર્ગો- 

1. ક્લોરોફાયસી – હરિત કે લીલી લીલ

2. ફીઓફાયસી – બદામી લીલ

3. રોડોફાયસી – લાલ લીલ 

• ક્લોરોફાયસી – ક્લોરો શબ્દ ક્લોરોફિલ (હરિતદ્રવ્ય)માંથી – લીલા રંગની હોય – કલોરોફાયસી વર્ગની લીલ ને હરિત લીલ પણ કહેવાય

• ઉદ્વિકાસ માં દ્વીઅંગીઓ ની સૌથી નજીક

• વનસ્પતિ દેહ

  
  

• એકકોષીય 

•  ચલિત – કલેમિડોમોનાસ

• અચલીત – કલોરેલા

  

  કલેમિડોમોનાસ

• 
  વસાહતી – વોલવોક્સ

  

  વોલવોક્સ

• તંતુમય

• શાખીય – યુલોથ્રીક્સ, સ્પાઇરોગાયરા

  

  યુલોથ્રીક્સ 

  

  સ્પાઇરોગાયરા

• અશાખીય – ક્લેડોફોરા

• છત્રી આકાર – એસીટાબ્યુલેરિયા (લાંબામાં લાંબો વનસ્પતિકોષ- 10 cm સુધી)
  
  

• હરિતકણો –

• હરિતકણોમાં રંજકદ્રવ્યો- હરિતદ્રવ્ય a અને b – વનસ્પતિને લીલો રંગ આપે

• હરિતકણોના વિવિધ આકાર-

• 

  હરિતકણની વિવિધ જાત

• બિંબ આકાર (discoid) – કારા

• તકતી જેવા

• જાલાકાર

• કપ આકાર – કલેમિડોમોનાસ , વોલવોક્સ

• કુંતલાકાર (DNA જેવો આકાર) – સ્પાઇરોગાયરા 

• પટ્ટી આકાર

• C આકાર – યુલોથ્રીક્સ 

• હરિતકણો માં સ્થિત સંગ્રાહક ભાગો- પ્રોભૂજકો

• એકથી વધુ પ્રોભૂજકો હાજર હોઈ શકે

• અંતઃભાગમાં પ્રોટીન + તેની ફરતે સ્ટાર્ચ

• કેટલીક લીલ તૈલી બિંદુઓના સ્વરૂપમાં ખોરાક સંગ્રહ કરી શકે

• કોષ દીવાલ – 

• સખત

• અંદરનું આવરણ – સેલ્યુલોઝ 

• બહારનું આવરણ – પેકટોઝ  (પેક્ટીન)

• વાનસ્પતિક પ્રજનન

• અવખંડન

• વિવિધ બીજાણુ ના ઉત્પાદન દ્વારા

• અલિંગી પ્રજનન

• ચલબીજાણુધાનીમાં કશાધારી ચલબીજાણુ ઉદભવે

  

  કલેમિડોમોનાસમાં અલિંગી પ્રજનન

• લિંગી પ્રજનન: કોઈપણ પ્રકારથી થઈ શકે:

• સમજન્યુક

• વિષમજન્યુક

• અંડજન્યુક

• ઉદાહરણો: કલેમિડોમોનાસ, વોલવોક્સ, યૂલોથ્રીક્સ, સ્પાઇરોગાયરા, કારા

  
  
  

Happy learning! 

Thank you

Urvi Bhanushali

Manish Mevada